Vrijheid. Rond 5 mei krijgt het woord opeens een zware lading. Door het jaar heen is de lading lichter. Een gevoel van vrijheid associeer ik dan niet met oorlog en vrede maar met kleine dingen: een ingelaste vrije dag, een biertje op een zonnig terras of met mijn linkerarm uit het raam van mijn auto op weg naar huis.

Een vrouwenarm zie je zelden uit een rondrijdende auto steken. Maar de gemiddelde vrouw krabt buitenshuis ook niet aan haar kruis, zet geen voet op een paaltje en fietst meestal niet wijdbeens. Deze poses zijn voorbehouden aan de man.

Ik herinner me een rijinstructeur die vanaf de bijrijdersstoel zijn arm regelmatig uit het raam stak. Dat begon al in maart bij gevoelstemperaturen van rond het vriespunt. Was de zon te zien dan draaide Koos zijn raampje open. ‘Ja jochie, gebruik jij je beide handen en voeten maar voor het besturen van dit motorvoertuig, dan kijk ik ondertussen naar de lekkere wijven’. Dat leek de rechterarm van Koos me te vertellen.

Koos reed in de jaren ’90 voor de Alkmaarse autorijschool Van der Geer. In mijn Top 5 met schaammomenten staat de zebrapad-ingreep van Koos met stip op 1. ‘Wat deed je net fout’, vroeg hij me direct nadat hij de leswagen met piepende banden voor de eerste witte zebrastreep tot stilstand had gebracht. Op dat moment kon ik weinig uitbrengen. Ik kon alleen maar kijken naar het oude mannetje dat hoofdschuddend het zebrapad overstak.

De van origine Haagse instructeur had een klein zuinig mondje. Uit dat mondje hoorde ik nooit dat hij mijn examen had aangevraagd, hoewel hij dat vanaf de 15e les steevast aan me beloofde. Uit dat mondje hoorde ik vooral vunzige tekst. Over vrouwen, over vrouwen met korte rokjes en over vrouwen zonder bh’s (‘los in het netje’).

Hoewel Ton, mijn tweede en laatste instructeur, mij meer rijvaardigheden bijbracht, denk ik toch nog wel eens terug aan Koos. Vooral als ik met mijn arm uit het raam van mijn auto hang. ‘Een mooi weertje voor de buitenneukers’, hoor ik Koos in plat Haags dan zeggen. Voor hem stond die buitenactiviteit waarschijnlijk symbool voor de ultieme vorm van vrijheid.